เมื่อเราท่านทั้งหลายทำความเข้าใจในจริตทั้ง ๖ อย่างถ่องแท้แล้ว วันนี้เรามาทำความรู้จัก เข้าใจในข้อธรรมที่มนุษย์จำเป็นต้องรู้โดยที่มิอาจปฏิเสธได้
ธรรมที่มีอุปการะมาก
สติ ความระลึกได้ก่อนทำ ก่อนพูด ก่อนคิด และขณะทำ ขณะพูด ขณะคิด
สัมปชัญญะ ความใคร่ครวญพิจารณาในสิ่งที่กำลังทำ ในคำที่กำลังพูด ในสูตรที่กำลังคิด
หากใครคิดว่าฉันไม่จำเป็นต้องเรียนรู้อะไรแบบนี้ เพราะฉันไม่มีศาสนา จึงอยากจะบอกว่า ความระลึกได้ รู้ตัว มันไม่ได้เกี่ยวกับศาสนา
แต่ความระลึกได้ รู้ตัว นี้มันเป็นเครื่องแสดงให้สังคมรับรู้ว่า คุณไม่ได้เป็นคนโง่ บื้อ เซ่อ บ้า ที่เกิดมาจากผลแห่งการไม่มีสติสัมปชัญญะ
เพราะสติสัมปชัญญะมีอยู่กับใครจะส่งผลให้ทำ พูด คิด ไม่ผิดพลาดเลย
อีกทั้งหากไม่อยากให้ชีวิตยุ่งยาก ทุกข์ลำบาก ยิ่งควรต้องฝึกฝน อบรม บ่มเพาะสติสัมปชัญญะให้เจริญตั้งมั่นอยู่ในกายและใจ
สติสัมปชัญญะยังเป็นอุปการคุณสนับสนุน ส่งเสริมให้บังเกิดคุณธรรมที่จำเป็นสำหรับมนุษย์ ให้เจริญรุ่งเรืองสูงสุด
ความระลึกได้ รู้ตัวจึงถือว่าเป็นคุณสมบัติของความเป็นมนุษย์ที่แท้จริง
และหากใครไม่ต้องการหลงลืม ลื่นไหล ไปทำกรรมที่เป็นฝ่ายอกุศลหรือปรารถนาจะหลุดพ้นจากบ่วงแห่งกรรมทั้งปวง
สติสัมปชัญญะนี้แหละเป็นทางรอดของสรรพสัตว์
พุทธะอิสระ
