- ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม มิให้ตกไปในที่ชั่ว
ธัมโม หเว รักขติ ธรรมมจาริง
พระธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรมไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว
ธัมมะจารีสุขังเสติ
ผู้ประพฤติธรรมย่อมอยู่เป็นสุข
ธัมโม สุจินโน สุขมาวาหาติ
ธรรมที่ผู้ประพฤติดีแล้วย่อมนำสุขมาให้
ธรรม มีความหมายที่กว้างขวาง ครอบคลุมไปทั่วสากลจักรวาล โดยมีความหมายตามรากศัพท์ หมายถึง สภาพที่ทรงไว้, ธรรมดา, ธรรมชาติ, สภาวธรรม, สัจจธรรม, ความจริง; เหตุ, ต้นเหตุ; สิ่ง, ปรากฏการณ์, ธรรมารมณ์, สิ่งที่ใจคิด; คุณธรรม,ความดี, ความถูกต้อง, ความประพฤติชอบ; หลักการ, แบบแผน, ธรรมเนียม, หน้าที่; ความชอบ, ความยุติธรรม; สัจจธรรม
ธรรม ยังหมายถึง เครื่องขจัด เครื่องขัด เครื่องสำรอก เครื่องล้าง เครื่องชำระ เครื่องชี้นำ
ธรรม เป็นสิ่งที่มีมาก่อนสรรพสิ่ง สรรพสัตว์ สรรพวัตถุ เช่นธรรมที่ว่า เกิดขึ้นในเบื้องต้น แปรปรวนเปลี่ยนแปลงในท่ามกลาง และสุดท้ายก็แตกสลายในที่สุด ธรรมบทนี้มีมาก่อนมีโลก มีจักรวาล
อธิบาย คำว่า เกิดขึ้นในเบื้องต้น ในหลักธรรมมีคำขยายความเอาไว้ว่าทุกสรรพสิ่งเกิดขึ้นมาจากเหตุปัจจัย พอกพูนสะสมประกอบเข้าด้วยกัน แล้วเรียกสิ่งนั้นๆ ชีวิตนั้นๆ ว่าชื่อนั้นชื่อนี้ จนเวลาต่อมาเกิดปฏิกิริยาเปลี่ยนแปลงแปรปรวน ไปอย่างที่ไม่มีใครห้ามได้
และเมื่อองค์ประกอบของเหตุปัจจัยเหล่านั้นสิ้นสุดลง การเปลี่ยนแปลงแปรปรวนก็ยิ่งเห็นได้ชัดขึ้น
เหตุปัจจัยของสรรพสิ่ง สรรพชีวิต สรรพวัตถุเหล่านั้นจึงถึงคราวต้องแตกสลาย
กระบวนการดังกล่าวรวมเรียกว่า สามัญลักษณะ เรียกว่า ไตรลักษณ์ หรือเรียกว่า อนัตตลักขณสูตร
แต่ไม่ว่าจะเรียกว่าอะไร ขบวนการทำงานก็ไม่เคยมีการเปลี่ยนแปลงไปเลย ยังคงที่เสมอ ไม่ว่าจะในโลกนี้ หรือโลกไหน ภพภูมินี้หรือภพภูมิไหนๆ ล้วนตกอยู่ในภายในหลักสามัญลักษณะนี้ทั้งสิ้น
นี่คือตัวอย่างของพระพุทธธรรมทั้ง ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์
ซึ่งในแต่ละธรรมขันธ์ ก็มีอานิสงส์และกระบวนการทำงานแตกต่างกันไป ตามวิถีแห่งโลกทั้ง ๒ คือ โลกสมมุติ และโลกปรมัติ ส่วนอานิสงส์ของสามัญลักษณะนั้นคือ
มนุษย์ พรหม มาร สรรพสัตว์ทั้งลาย เมื่อศึกษาเรียนรู้ในสามัญลักษณะอย่างถ่องแท้แล้วจะได้ไม่ลุ่มหลงไม่ยึดติดยึดถือกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่อยู่ในโลกนี้และโลกอื่น
ทำให้ถอนเสียซึ่งอุปทานความยึดมั่นถือมั่น ไม่ก่อให้เกิดภาวะทุกข์หรือความเดือดเนื้อร้อนใจแก่ตนและผู้อื่น บรรเทาความเห็นแก่ตัวในการที่จะอยู่ร่วมกันในสังคม
สามารถปรับตัวได้ ในทุกสถานการณ์
อีกทั้งยังเข้าใจถึงสภาพแห่งความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความพลัดพราก และความตาย
มีที่ไปสุดท้าย คือ ความดับเย็น คือ นิพพาน
พุทธะอิสระ
Virtues of the Dharma
February 9, 2022
The Dharma prevents those who practice them from falling into evil realms.
The Dharma protects those who practice them from falling into evil realms.
Those who practice the Dharma remain blissful.
The Dharma will bring about happiness to those who practice them.
The Dharma has a broad meaning which covers the whole universe. The root word means state, normality, nature, conditions, eternal truths, truths, causes, phenomena, cognizable objects, mental objects, virtues, goodness, righteousness, good practice, principles, norm, customs, duties, likeness, and justice. It also means something that helps rub, cleanse, purity, and lead.
Dharma had originated before everything, every living creature, and every object.
For example, the Dharma originates, changes, and finally disappears. This truth had existed, before the world or the universe was born.
“The Dharma originates” means everything is caused by accumulated factors.
Then, such things or such living things are named. Then, they later change in which no one can stop them from changing.
And when all factors end, changes become more evident. Then, it is time for all factors of all things and living creatures to break down.
This procedure is called the Common Characteristics of the Three Characteristics.
No matter what we call it, the procedure never changes and remains consistent in this world, any world, or any state of being. Everything is subject to the rules of the Common Characteristics.
This is an example of 84,000 Buddha teachings.
Each of the Buddha's teaching has different virtues and procedures according to the hypothetical world and the ultimate world.
Virtues of the Common Characteristics are that after humans, divine beings of the Form Sphere or the Formless Sphere, the Evil Ones, and all living creatures have thoroughly learned about the Common Characteristics, they will not be infatuated with or attached to anything in this world or any other world.
Then, they will be liberated from attachments and will not cause suffering to themselves or other people. Their selfishness will decrease, and they can live together with others. They will be able to adjust themselves in every situation.
In addition, they will understand the conditions of birth, aging, sickness, separation, and death. And the final destination is the extinguishment of defilements called nirvana.
Buddha Isara
