การไม่คบคนพาล
คบคนพาล พาลพาไปหาผิด
คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล
คบคนชั่ว จะพาตัวอับจน
คบคนสัปดน จะอับจนเจียนตาย
คนพาลมีลักษณะเด่นอยู่ ๓ ประการ คือ
๑. ชอบคิดชั่ว เช่น ละโมบอยากได้ของคนอื่น
๒. ชอบพูดชั่ว พยาบาทปองร้ายผู้อื่น
๓. ชอบประพฤติชั่ว สร้างความเดือดร้อน รำคาญให้แก่ผู้อื่น
แล้วเราจะรู้ได้อย่างไร ว่าใครเป็นคนพาล รู้ได้จากพฤติกรรม ดังนี้
๑. ชอบชักนำในทางที่ผิด จากความเป็นจริง และมักเป็นคนเห็นแก่ตัว
๒. ชอบยุให้เขาแตกแยกและมีนิสัยอิจฉา ใจคอคับแคบ
๓. ชอบทำ พูด คิด แต่เรื่องชั่วร้าย แต่ตนกลับคิดเห็นว่าเป็นเรื่องดี
๔. ชอบเสแสร้งสร้างภาพ ให้ดูดี แต่แท้จริงแล้วจิตใจโสมม มักมาก ทะยานอยาก
๕. ชอบทำตนให้ละเมิดกฎเกณฑ์ กติกา ระเบียบ วินัย โดยคิดว่าเท่
๖. ชอบสร้างปัญหาให้แก่คนรอบข้าง และตัวเองอย่างโง่เขลา
๗. ไม่เชื่อในอะไรทั้งนั้น จะเชื่อก็แต่ตัวเอง แม้ที่สุดก็จะไม่เชื่อผลที่เกิดจากการกระทำของตน
เมื่อรักที่จะเป็นคนพาล ผลที่จะได้รับมีอยู่ ๘ อย่าง คือ
๑. มีมิจฉาทิฐิ เห็นผิดจากทำนองคลองธรรมชอบสร้างปัญหาและก่อเวร
๒. เสื่อมเสียชื่อเสียง สร้างความอับอายให้แก่วงศ์ตระกูล
๓. เป็นที่เกลียดชั่งของผู้มีปัญญา
๔. ขาดความน่าเชื่อถือ ไม่มีคนนับญาติ
๕. ภัยทั้งปวงจะหลั่งไหล ถาโถมเข้ามาใส่ตัว
๖. ทำลายประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า
๗. ทำลายตน ทำร้ายวงศ์ตระกูล
๘. มีทุคติเป็นที่ไป
ลูกรักคนดีร้อยคนอยู่ร่วมกันไม่มีที่อยากลำบาก แต่ถ้าปล่อยให้คนพาล 1 คนมาปนอยู่ด้วย จะทำให้คนดีทั้ง 100 คน ลำบากเหลือแสน
พุทธะอิสระ
