พระธรรมกถึก มีองค์คุณ ๕ ประการคือ
๑. อนุปุพพิกถา
แสดงธรรมไปตามลำดับไม่รวบรัด ขาดสาระสำคัญ ที่จะนำเสนอ (กล่าวความไปตามลำดับ คือ แสดงหลักธรรมหรือเนื้อหาวิชาตามลำดับความง่ายยากลุ่มลึก มีเหตุผลสัมพันธ์ต่อเนื่องกันไปโดยลำดับ)
๒. ปริยายทัสสาวี
อธิบายความไปตามหลักที่ยกขึ้นเป็นเหตุและแสดงผลให้ชัดเจน (ชี้แจงยกเหตุผลมาแสดงให้เข้าใจ คือ ชี้แจงให้เข้าใจชัดในแต่ละแง่แต่ละประเด็น โดยอธิบายขยายความ ยักเยื้องไปต่างๆ ตามแนวเหตุผล)
๓. อนุทยตํ ปฏิจฺจ
แสดงธรรมด้วยความเมตตา ปรารถนาดีและให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ฟัง
๔. น อามิสนฺตโร
ไม่แสดงธรรมด้วยเห็นแก่อามิส คือ สอนเขามิใช่เพราะมุ่งที่ตนจะได้ลาภ หรือผลประโยชน์ตอบแทน
๕. อตฺตานญฺจ ปรญฺจ อนุปหจฺจ
แสดงธรรมไม่กระทบตนและผู้อื่น คือ สอนตามหลักตามเนื้อหา มุ่งแสดงธรรม แสดงธรรม ไม่ยกตน ไม่เสียดสีข่มขี่ผู้อื่น
อีกทั้งยังต้องมีจุดมุ่งหมายที่เด่นชัดในการแสดงธรรมแต่ละครั้งว่า
เป็นไปเพื่อความเบื่อหน่าย
เป็นไปเพื่อคลายความทะเยอทะยานยาก ความกำหนัดหรืออย่างใดอย่างหนึ่ง
เป็นไปเพื่อความดับทุกข์
และเป็นไปเพื่อความดับภพ ชาติ
เหล่านี้คือ คุณสมบัติ คุณธรรม ของผู้แสดงธรรม
พุทธะอิสระ
