วันนี้เสนอคำว่า จิตวิญญาณ
คำว่า จิต หมายถึง ธรรมชาติที่มีหน้าที่รู้อารมณ์ รับอารมณ์ จำอารมณ์ คิดในอารมณ์
อีกทั้งจิตยังมีศักยภาพในการสร้างภพแดนเกิด และชาติการเกิดได้อีกด้วย
หากจะถามว่า ภพแดนเกิด ชาติการเกิด ที่จิตสร้างขึ้นนั้นจักมีสภาพเช่นไร
ตอบว่า เมื่อใดที่จิตนี้รู้ รับ จำ คิดในอารมณ์ที่เป็นกุศล
เมื่อนั้นสุคติภพ สุคติชาติก็เกิดขึ้น
เมื่อใดที่จิตนี้รู้ รับ จำ คิดในอารมณ์ที่เป็นอกุศล
เมื่อนั้นทุขคติภพ ทุขคติชาติก็บังเกิดขึ้น
คำว่าวิญญาณ หมายถึง การรับรู้ถึงสิ่งที่มากระทบกับตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ
เช่น ตาเมื่อเห็นรูป เกิดโผฏฐัพพะ(คือสัมผัส) เกิดสังขารการปรุงแต่งตามด้วยเกิดวิญญาณการรับรู้ทางตา รวมเรียกว่า จักขุวิญญาณ รู้ทันตา เป็นต้น
แม้หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็มีลักษณ์เช่นเดียวกัน
ฉะนั้นคำว่า วิญญาณ หมายถึง การรับรู้อารมณ์จากการสัมผัสของอายตนะทั้ง ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจนั้นเอง
พุทธะอิสระ
