ถาม:
สาวประเภทสอง สามารถบวชได้ไหมครับและผิดข้อวินัยไหม ?
ตอบ:
ลักษณะที่ไม่ควรให้อุปสมบท (บวชเป็นพระ) ๒๐ ประเภท
ทั้งยี่สิบประเภทนี้ ถ้า (สงฆ์) บวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ
ครั้นแล้วทรงบัญัติพระวินัยแสดงลักษณะที่ไม่ควรให้บวช (อุปสมบท) บุคคล รวม ๒๐ ประเภท ดังต่อไปนี้
๑. ผู้ไม่มีอุปัชฌายะ
๒. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นสงฆ์ (อุปัชฌายะต้องมีรูปเดียว ไม่ใช่มากรูป)
๓. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นคณะ (๒,๓ ชื่อว่าเป็นคณะ, ๔ ขึ้นไปเป็นสงฆ์)
๔. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นกะเทย
๕. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นคนลักเพศ (ผู้บวชเอาเอง)
๖. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้เข้ารีตเดียรถีย์
๗. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นสัตว์ดิรัจฉาน (มีเรื่องเล่าว่า นาคปลอมมาบวช)
๘. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่ามารดา
๙. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่าบิดา
๑๐. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ฆ่าพระอรหันต์
๑๑. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ข่มขืนนางภิกษุณี
๑๒. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ทำลายสงฆ์ให้แตกกัน
๑๓. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้ประทุษร้ายพระพุทธเจ้า จนถึงยังพระโลหิตให้ห้อ
๑๔. ผู้มีอุปัชฌายะเป็นผู้มีอวัยะ ๒ เพศ
๑๕. ผู้ไม่มีบาตร
๑๖. ผู้ไม่มีจีวร
๑๗. ผู้ไม่มีทั้งบาตรทั้งจีวร
๑๘. ผู้ขอยืมบาตรเขามาบวช
๑๙. ผู้ขอยืมจีวรเขามาบวช
๒๐. ผู้ขอยืมทั้งบาตรทั้งจีวรเขามาบวช
ลักษณะที่ไม่ควรให้บรรพชา (เป็นสามเณร) ๓๒ ประเภท
บุคคลทั้งสามสิบสองประเภทนี้ ผู้บรรพชาให้ ต้องอาบัติทุกกฏ
๑. คนมีมือขาด
๒. คนมีเท้าขาด
๓. คนมีทั้งมือทั้งเท้าขาด
๔. คนมีหูขาด
๕. คนมีจมูกแหว่ง
๖. คนมีทั้งหูขาดทั้งจมูกแหว่ง
๗. คนมีนิ้วมือขาด
๘. คนมีนิ้วหัวแม่มือขาด
๙. คนมีเอ็น (เท้า) ขาด
๑๐. คนมีมือเป็นแผ่น (นิ้วติดกัน)
๑๑. คนค่อม
๑๒. คนเตี้ย (เกินไป)
๑๓. คนคอพอก
๑๔. คนถูกนาบด้วยเหล็กแดงจนเสียโฉม (ในการลงโทษ)
๑๕. คนถูกโบยถูกแส้ (มีรอยแผล)
๑๖. คนถูกหมายจับ (ให้ฆ่าได้เมื่อพบ)
๑๗. คนมีเท้าปุก (เป็นตุ้ม)
๑๘. คนเป็นโรคอันเป็นโทษแห่งบาป (โรคเรื้อรังที่รักษาไม่หาย)
๑๙. คนประทุษร้ายบริษัท (คืออยู่ในหมู่แล้วทำให้หมู่ดูวิปริต ด้วยรูปร่างอันผิดปกติของตน เช่น สูงเกินไป เตี้ยเกินไป ดำเกินไป ขาวเกินไป ผอมเกินไป อ้วนเกินไป เป็นต้น)
๒๐. คนตาบอดข้างเดียว หรือทั้งสองข้าง
๒๑. คนเป็นง่อย
๒๒. คนกระจอก (เท้าผิดปกติ ต้องเดินด้วยหลังเท้า เป็นต้น)
๒๓. คนเป็นอัมพาต (ร่างกายตายไปซีกหนึ่ง)
๒๔. คนเปลี้ย (เดินเองไม่ได้)
๒๕. คนชรา ทุพพลภาพ
๒๖. คนตาบอดแต่กำเนิด
๒๗. คนใบ้
๒๘. คนหูหนวก
๒๙. คนทั้งบอดทั้งใบ้
๓๐. คนทั้งบอดทั้งหนวก
๓๑. คนทั้งใบ้ทั้งหนวก
๓๒. คนทั้งบอดทั้งใบ้ทั้งหนวก
หมายเหตุ : การกำหนดข้อห้ามไม่ให้บวชคน ๓๒ ประเภทนี้เป็นสามเณรนั้นเป็นอันห้ามสำหรับบวชเป็นพระด้วย เพราะตามวิธีการบวช ผู้ที่จะบวชเป็นพระจะต้องผ่านลำดับจากการเป็นสามเณรมาก่อนแม้ชั่วครู่หนึ่ง การตั้งข้อกำหนดนี้ เพื่อมิให้พระพุทธศาสนาเป็นเหมือนถังขยะรับคนที่ทางโลกไม่ต้องการแล้ว แต่ก็ไม่มีข้อห้ามเด็ดขาดถึงขนาดว่า บวชให้แล้วต้องให้สึกไปเหมือนบุคคล ๑๑ ประเภทที่กล่าวไว้ในข้อห้ามบวชเด็ดขาด
พุทธะอิสระ