อธิบายคำว่า ญาติ หมายถึง คนใกล้ชิด คุ้นเคย สนิทสนม
ญาติแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ
๑. ญาติสายโลหิต เช่น ทวด ปู่ ย่า ตา ยาย ลุง ป้า น้า อา พี่ น้อง หลาน เหลน ส่วนพ่อแม่ บุตรธิดา ภรรยา สามี ท่านกำหนดให้ควรสงเคราะห์ในช่วงแรกๆ แต่ต้นแล้ว จึงมิได้จัดไว้ในมงคลข้อนี้
๒. ญาติร่วมโลก หมายถึง ผู้ที่มิใช่ญาติที่มาจากสายโลหิตทั้งฝ่ายพ่อและฝ่ายแม่ แต่เป็นเพื่อน ผู้เกิดร่วมโลก ซึ่งมีทั้งคนและสัตว์
และในคำว่า ญาติร่วมโลกนี้ ยังมีญาติประเภทที่พิเศษกว่าญาติทั้งปวง คือ ญาติธรรม อันจัดลำดับความสำคัญไว้ดังต่อไปนี้ คือ
๑. พระอุปัชฌาย์ นับเป็นญาติดุงดัจพ่อแม่ ผู้ให้กำเนิดในทางธรรม
๒. ครูอาจารย์ นับเป็นญาติเพราะเป็นผู้มีพระคุณที่คอยบอก คอยสอน คอยสั่ง คอยติ คอยชอบ สนับสนุนให้เกิดสติปัญญาความรู้
๓. ผู้เป็นศิษย์ที่มีพระอุปัชฌาย์ ครูบาอาจารย์เดียวกัน นี่ก็นับเป็นญาติ
๔. ผู้ร่วมปฏิบัติธรรม ศึกษาธรรม ผู้ท่องบ่นทรงจำธรรมร่วมกัน
๕. ผู้ร่วมกันบริจาคทาน ฟังธรรม รักษาปฏิบัติในศีล
๖. ผู้ที่ร่วมกันกระทำคุณงามความดีเพื่อประโยชน์สุขแก่ผู้อื่น
การสงเคราะห์ญาติทางธรรมทั้ง ๖ ประเภท ท่านก็ให้จัดลำดับการสงเคราะห์ความสำคัญตามตัวเลข คือ เริ่มสงเคราะห์จาก ๑ ก่อนจนถึงลำดับที่ ๖ เป็นสุดท้าย และควรสงเคราะห์ตามความจำเป็น
วิธีสงเคราะห์แก่ญาติ
๑. เป็นที่พึ่งเมื่อยามเขาขัดสน ตามสมควรแก่ฐานะของตน
๒. ให้การสนับสนุนให้เกิดอาชีพได้ด้วยตนเอง
๓. แนะนำ บอกสิ่งที่ควรทำ และสิ่งที่ไม่ควรทำ
๔. สนับสนุนให้เกิดทรัพย์ และจริยทรัพย์อันสุจริต
๕. ช่วยบำบัด เยียวยา เมื่อยามเจ็บป่วย
๖. ช่วยบรรเทาภาระ ที่เขาแบกเอาไว้ให้เบาบางลง
๗. ช่วยป้องกันภัยอันตราย ที่จะเกิดขึ้น ทั้งทางตรงและทางอ้อม
สิ่งที่ควรจะให้การสงเคราะห์แก่ญาติ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงเอาไว้ในสังคหวัตถุ ๔ ได้แก่
๑. ทาน การให้
๒. ปิยวาจา การเจรจาชี้นำ ปลอบประโลมแสดงเหตุ แสดงผลให้เกิดสติปัญญา
๓. อัตถจริยา ทำตนให้เป็นประโยชน์ต่อญาติเท่าที่ตนสามารถทำได้ ตามสมควรแก่เหตุและบุคคล
๔. สมานัตตตา การสงเคราะห์แก่ญาติทุกประเภท ผู้ให้การสงเคราะห์ ควรต้องวางตัวให้เหมาะสม อย่าทำให้ผู้รับการสงเคราะห์เขารู้สึกว่าเป็นผู้ต่ำต้อย อย่าไปด้อยค่าเขา อย่าดูถูกเหยียดหยามเขา อย่าทำให้ผู้รับการสงเคราะห์อับอาย
อานิสงส์การสงเคราะห์ญาติ
๑. เป็นฐานป้องกันภัย ศัตรูหมู่คนพาลทำอันตรายได้ยาก
๒. เป็นฐานอำนาจ ให้ขยายกิจการงานได้ใหญ่โตขึ้น
๓. เป็นบุญกุศล
๔. เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจกัน
๕. ทำให้สนิทสนมคุ้นเคยกันมากขึ้น
๖. ทำให้เกิดความสามัคคีกัน
๗. ทำให้เกิดความจงรักภักดีต่อกัน
๘. ทำให้ตะกุลใหญ่โต มั่นคง
๙. ทำให้มีญาติมากทุกภพทุกชาติ
๑๐. เป็นแบบอย่างที่ดีอนุชนรุ่นหลัง
๑๑. เป็นการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้เกิดขึ้นในสังคม
๑๒. เป็นเหตุให้เกิดสันติสุขในสังคมและกลุ่มชนที่เราเข้าไปสงเคราะห์
เอตัมมังคะละมัตตะมัง ข้อนี้เป็นมงคลอันสูงสุด
พุทธะอิสระ

Supporting all relatives
June 18, 2021
Relatives mean close and familiar people.
Relatives can be classified into two groups.
1. Relatives by birth such as great grandparents, grandfathers, grandmothers, uncles, aunts, elder brothers and sisters, younger brothers and sisters, nephews, nieces, great-grandsons, great-granddaughters. Whereas parents, children, and spouses are the groups of people who deserve first support, so they are not included in this category.
2. Relatives as fellow human beings
These people are not relatives by blood, but they are friends and fellow human beings and animals.
Within relatives as fellow human beings, there is also special type of relative so-called relatives by Dhamma. This group of relative has been classified based as their importance as follows.
1. Preceptor is like parents who gives birth to one’s Dhamma path.
2. Teachers are regarded as relatives because they have taught and supported us to have wisdom and knowledge.
3. Disciples and followers who have the same preceptor or spiritual leader are regarded as relatives.
4. People who practice, study, and memorize Dhamma together.
5. People who donate, listen to Dhamma, and observe precepts together.
6. People who do good deeds for the sake of other people together.
Six ways to support relatives by Dhamma is prioritized from the first to sixth and they should be supported based on necessity.
Ways to support relatives
1. Being last resort when they are in difficulty, according to one’s social status
2. Supporting them to have their own jobs
3. Suggesting them what they should do and should not do
4. Supporting them to have money in honest ways
5. Treating and curing them
6. Relieving their burden
7. Protecting them from direct and indirect danger that could happen
Four principles of kind treatment to support relatives as follows.
1. Donation and giving
2. Kind speech means suggestion and advice that indicate causes and effects and result in wisdom.
3. Being helpful towards relatives as much as one can and appropriate according to causes and persons
4. Being supportive to all kinds of relatives, supporters must behave appropriately and do not make them feel inferior. Do not disparage, insult, or humiliate them.
Merits from supporting relatives
1. Being basis to protect oneself from harm and enemies
2. Being basis of power to expand their work
3. Being meritorious deeds
4. Holding people’s hearts together
5. Gaining more closeness and familiarity
6. More harmony and unity
7. Loyalty
8. Big and well-established family
9. Having a lot of relatives in every life
10. Being good role model for next generations
11. Building good environment in the society
12. Bringing peace into society and community that we support
This is the most auspicious factor in one’s life.
Buddha Isara