ในมงคลสูตร นอกจากองค์พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงตรัสสอนให้อย่าคบคนพาลแล้ว ควรต้องคบบัณฑิต ด้วยคุณสมบัติของบัณฑิตจักมีความรู้ มีสติปัญญา มีสัมมาทิฐิ จิตใจเอื้อเฟื้อดีงาม มีความซื่อตรง
บัณฑิตยังแบ่งออกเป็น ๒ จำพวก
๑. บัณฑิตภายนอก ได้แก่ บุคคลผู้มีพฤติกรรมเอื้อเฟื้อดีงาม มีความซื่อตรง มีสติปัญญาในการดำรงชีวิต
๒. บัณฑิตภายใน ได้แก่ ผู้มีสัมมาทิฐิ มีความเพียร มีสติปัญญาพัฒนาตนอยู่ตลอดเวลา ตั้งมั่นอยู่ในทาน ศีล ภาวนา อยู่เนืองนิจ
คุณธรรมของบัณฑิตมี ๔ ประการ คือ
๑. กตัญญู กตเวทิตา มีจิตสำนึกระลึกรู้ถึงอุปการะคุณของท่านผู้มีคุณแก่ตน อยู่ตลอดเวลา และพร้อมที่จะตอบแทนคุณท่าน เมื่อมีโอกาส
๒. อัตตสุทธิ เพียรพยายาม ละขาดจากบาปอกุศลกรรมทั้งปวง
๓. ปริสุทธิ มีวาจาสุภาษิต ให้คำแนะนำอบรมสั่งสอนแก่ผู้อื่น ให้ตั้งตนอยู่ในความไม่มัวเมาประมาท ตั้งมั่นอยู่ในทาน ศีล ปัญญา
๔. สังคหะ มีน้ำใจเอื้อเฟื้อต่อผู้ร่วมโลก ดุจดังเอื้อต่อตนเองและญาติ
บัณฑิตมีคุณลักษณะให้สังเกตุ ๕ ประการ
๑. บัณฑิตมักแนะนำแต่ในสิ่งที่เป็นประโยชน์ และสอนให้ห่างไกลจากคนพาล
๒. บัณฑิต ชอบที่จักทำแต่สิ่งที่เป็นสาระ
๓. บัณฑิต ชื่นชอบสุจริตกาย วาจา ใจ รังเกียจทุจริตทั้งกาย วาจา ใจ
๔. บัณฑิต มักจะไม่ผูกโกรธ ไม่พยาบาท ในผู้อื่น มีเมตตาประจำจิตใจ
๕. บัณฑิต เป็นผู้มีระเบียบวินัย รู้จัก ทำ พูด คิด ตามลำดับ ไม่สับสน
ปัณฑิตานัญจะ เสวะนา การคบบัณฑิต
วิธีคบบัณฑิต ๗ ประการ
๑. หมั่นไปมาหาสู่
๒. หมั่นเข้าไปสั่งสนทนา ด้วยความเคารพนอบน้อม
๓. มีความจริงใจ เกรงใจต่อท่าน
๔. สนใจ ตั้งใจ สดับดับฟังคำอบรมสั่งสอนของท่าน
๕. สนใจขวนขวายประพฤติปฏิบัติตามคำสอนของท่าน
๖. สนใจ ใส่ใจ พิจารณาในคำสั่งสอนของท่าน ให้ขึ้นใจ
๗. เมื่อสิ่งใดที่ได้รับ ได้ฟังมาแล้ว ยังไม่เข้าใจ ต้องหาโอกาสทบทวนใคร่ครวญ แก้ปัญหา ให้ได้ด้วยตนเอง และเมื่อยังไม่เข้าใจ ก็ให้เข้าไปไต่ถาม ท่านด้วยความนอบน้อม เกรงใจ
เมื่อบุคคลใดคบค้าสมาคมกับบัณฑิตจนได้สดับคำสอน และนำมาปฏิบัติได้แล้ว
จักบังเกิดอานิสงฆ์ ๔ ประการ ดังนี้
๑. ทำให้จิตใจโปร่งใส เพิ่มพูลกำลังกาย ใจ ให้ทำดีได้ต่อเนื่อง
๒. ทำให้เกิดปัญญาเพิ่มพูล เป็นผู้ตั้งมั่นมีเหตุผล
๓. ทำให้เกิดสัมมาทิฐิ มีความเห็นถูกต้องตามทำนองคลองธรรม
๔. ทำให้ไม่เศร้าโศกทั้งโลกนี้ และโลกหน้า
ลองคบบัณฑิตกันดูบ้างนะจ๊ะ
พุทธะอิสระ
Associating with sages.
May 30, 2021
Lord Buddha has taught people to avoid rascals and associate with sages, because sages have knowledge, wisdom, right views, generous mind, and honesty.
Sage can be divided into two groups.
1. A person with outside qualities of a sage such as someone who has generous behaviors, honesty, and wisdom in life.
2. A person with inside qualities of a sage such as someone who has right views, perseverance, and wisdom to develop himself/herself all the time and stands firmly on continuous giving, precepts, and Dharma practice.
A sage has following four virtues.
1. Gratefulness
A sage always thinks of people who have given kindness and mercy and is ready to give back whenever possible.
2. Perseverance to abandon all kinds of evil
3. Right speech to teach other people to be careful and stay firmly on giving, precepts, and wisdom.
4. Generosity towards fellow human beings, as if they were themselves or their own relatives
Sages has following five noticeable qualifications.
1. Sages usually advise only beneficial subjects and told people to stay away from rascals.
2. Sages like to do only sensible and beneficial things.
3. Sages like honest actions, speech, and thoughts, and dislike sinful actions, speech, and thoughts.
4. Sages are not vindictive and always merciful towards others.
5. Sages have discipline and know when to systematically do, speak, and think without any confusion.
Seven methods to associate with sages
1. Regular meetings
2. Regular conversation with respect and courtesy
3. Sincerity and thoughtfulness
4. Attention to their teachings
5. Efforts in following their teaching
6. Attention and consideration on their teachings
7. After listening to their teaching, if one still does not understand, he/she should find opportunity to consider the issue by himself/herself first. However, if one still does not understand, he/she should ask questions respectfully and thoughtfully.
Once a person has associated with sages, and listened to and followed their teaching, he/she shall gain following four outcomes.
1. They will have clear mind and stronger morale to continuously do good deeds.
2. Their wisdom increases and they are firmly rational.
3. They have right views and see things according to morality.
4. They will not be woeful in this life or next life.
You should try to associate yourselves with sages.
Buddha Isara
